Εν μέσω της πανδημίας του Covid-19 αναδεικνύεται με τον πιο εμφατικό τρόπο η αξία των εμβολίων ως ασπίδας ατομικής και συλλογικής προστασίας. Κάθε χρόνο 2-3 εκατομμύρια θάνατοι σε όλη την υφήλιο προλαμβάνονται μέσω του εμβολιασμού, ενώ, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), 750.000 παιδιά σώζονται από αναπηρία. Ακόμα, εκτιμάται ότι 1,5 εκατομμύριο θάνατοι παγκοσμίως μπορούν να αποφευχθούν, εάν αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη.
Στη χώρα μας, εδώ και περίπου ένα χρόνο, σχεδόν 400 άτομα νοσηλεύτηκαν στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.) με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη, εκ των οποίων μόνο το 15% είχε εμβολιαστεί, ενώ καταγράφηκαν 130 θάνατοι από τη δραστηριότητα της εποχικής γρίπη. Επίσης, την τελευταία τριετία έχουν εκδηλωθεί πάνω από 3.000 κρούσματα ιλαράς, ενώ εξίσου ανησυχητική είναι η καταγραφή κάθε χρόνο 580 κρουσμάτων φυματίωσης.
Για όλους τους παραπάνω λόγους καθίσταται ακόμη περισσότερο αναγκαία η τήρηση του υπάρχοντος Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού για όλες τις ηλικιακές ομάδες, βρέφη, παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο για τη δημόσια Υγεία, θα πρέπει να επιτευχθούν ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης και να αποφευχθούν καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς (Βέργου, 2020).
Ενδεικτικά, παρατίθενται ορισμένα νοσήματα από τα οποία μας προστατεύουν τα εμβόλια:
ΤΕΤΑΝΟΣ: Προκαλείται από μικρόβιο που εισέρχεται στον οργανισμό από τραύματα ή πληγές. Προκαλεί σύσπαση των μυών και πόνο, συνήθως σε όλο το σώμα, και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο.
ΔΙΦΘΕΡΙΤΙΔΑ: Προκαλείται από μικρόβιο και μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα, παράλυση, καρδιακή ανεπάρκεια, ακόμη και θάνατο.
ΚΟΚΚΥΤΗΣ: Προκαλείται από μικρόβιο και προκαλεί έντονο βήχα και δυσκολία στην κατάποση και την αναπνοή. Μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία, σπασμούς, εγκεφαλική βλάβη και θάνατο, ιδιαίτερα στα βρέφη.
ΠΟΛΙΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ: Η πολιομυελίτιδα είναι ασθένεια που οφείλεται σε ιό. Συνήθως, εισέρχεται στον οργανισμό ενός παιδιού ή ενός ενήλικα μέσω της στοματικής οδού. Συχνά, μπορεί να καταλήξει σε πολύ σοβαρή νόσο με επιπλοκές, όπως παράλυση των χεριών ή ποδιών. Μπορεί, λόγω της παράλυσης των αναπνευστικών μυών, να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο.
ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Α: Ασθένεια του ήπατος (συκώτι) που οφείλεται σε ιό. Μεταδίδεται μέσω της στοματικής οδού και μπορεί να προκαλέσει είτε ήπια συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της γρίπης έως και ίκτερο (κίτρινο χρώμα του δέρματος ή των οφθαλμών).
ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β: Ασθένεια του ήπατος (συκώτι) που οφείλεται σε ιό. Μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής χωρίς προφυλάξεις, με τη χρήση μολυσμένης σύριγγας από χρήστες παράνομων ουσιών και κατά τον τοκετό από την πάσχουσα μητέρα στο νεογνό. Προκαλεί συμπτώματα όπως: απώλεια όρεξης, εμετό, διάρροια, ίκτερο, κόπωση, πόνους στους μύες και στο στομάχι.
ΙΛΑΡΑ: Ο ιός της ιλαράς προκαλεί υψηλό πυρετό, ερεθισμό στα μάτια, ξηρό βήχα και συνάχι. Ακολουθεί εξάνθημα που διαρκεί συνήθως 5-6 ημέρες. Σοβαρές επιπλοκές της είναι η εγκεφαλίτιδα, η ωτίτιδα και η πνευμονία.
ΓΡΙΠΗ: Ο ιός της γρίπης έχει συνήθως ορισμένα από τα παρακάτω συμπτώματα: πυρετό, πονόλαιμο, ρίγος, έντονη κόπωση, βήχα, συνάχι, μυαλγίες και πονοκέφαλο. Η γρίπη μπορεί να καταλήξει σε πνευμονία κι έτσι μπορεί να είναι επικίνδυνη για ανθρώπους με καρδιακά ή αναπνευστικά προβλήματα.
ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΣ: Το μικρόβιο του πνευμονιόκοκκου μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω στενής επαφής (κυρίως με τα σταγονίδια του στόματος). Οι σοβαρότερες εκδηλώσεις του μπορεί να είναι η πνευμονία, η μηνιγγίτιδα (που μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη κώφωση) και η βακτηριαιμία, δηλαδή η διασπορά του στο αίμα.
ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΟΣ: Είναι ένα σύνηθες μικρόβιο που υπάρχει στο πίσω μέρος της μύτης και του φάρυγγα. Τα συμπτώματά του μπορεί να είναι έντονος πονοκέφαλος, υψηλός πυρετός, αυχενική δυσκαμψία, πόνος στις αρθρώσεις, ζαλάδα ή σύγχυση, υπνηλία, φωτοφοβία και ένα χαρακτηριστικό εξάνθημα «κόκκινων κηλίδων».
ΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΘHΛΩΜΑΤΩΝ (ΗPV): Είναι πολύ συχνός και γνωρίζουμε ότι το 70% των σεξουαλικά ενεργών ατόμων θα έρθει σε επαφή με τον ιό. Μεταδίδεται πολύ εύκολα, σε επαφή με τη γεννητική περιοχή. Η χρήση προφυλακτικού μπορεί να μειώσει το κίνδυνο μόλυνσης, ωστόσο ΔΕΝ προστατεύει απόλυτα. Ευθύνεται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αλλά και τις προκαρκινικές αλλοιώσεις του τραχήλου, του αιδοίου και του κόλπου, καθώς και για τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και ένα ποσοστό καρκίνου του στοματοφάρυγγα σε γυναίκες και άνδρες. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας από τον ιό των Ανθρώπινων Θηλωμάτων είναι ο εμβολιασμός, καθώς η λοίμωξη από τον ιό δεν μπορεί να προληφθεί με κανένα άλλο τρόπο. Ο εμβολιασμός είναι καλύτερα να γίνεται πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών, ωστόσο μπορεί να γίνει και μετά και να προστατέψει σημαντικά (ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΥΓΕΙΑ, 2020).
Βιβλιογραφικές αναφορές:
Βέργου, Ν. (2020). Η σημασία του εμβολιασμού. Ανακτήθηκε στις 09/08/2020 από την ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.efsyn.gr/nisides/242607_i-simasia-toy-emboliasmoy.
ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΥΓΕΙΑ (2020). Τι συμβαίνει στην εφηβεία; - Εμβολιασμοί. Ανακτήθηκε στις 09/08/2020 από την ηλεκτρονική διεύθυνση: https://youth-life.gr/documents/issues/Entypo-Emvoliasmoi%20final.pdf.