Η εφηβεία είναι μία περίοδος κατά την οποία μπορούν να τεθούν οι βάσεις της διατροφικής συμπεριφοράς ώστε να δημιουργηθεί ένα στέρεο έδαφος ενός υγιούς διατροφικού πλάνου. Το παραπάνω είναι δυνατόν να συντελέσει, στη μετέπειτα ζωή του ατόμου, στην πρόληψη ορισμένων ασθενειών, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης, ορισμένων μορφών καρκίνου, κ.α.. Για παράδειγμα, αρκετές έρευνες επισημαίνουν το ρόλο της ισορροπημένης διατροφής στην ενδεχόμενη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης καρκίνου του στομάχου ή του εντέρου.
Ενδεικτικά, η έρευνα των Gonzales & Riboli (2010), επισήμανε το ρόλο των φυτικών ινών, της βιταμίνης C, των καροτενοειδών (ομάδα φυσικών χρωστικών που υπάρχει σε καρότο, τομάτα, μανταρίνι, πορτοκάλι, κ.α.) και της Μεσογειακής Δίαιτας στην πρόληψη του καρκίνου του στομάχου και το ρόλο της βιταμίνης D, του ασβεστίου και της κατανάλωσης ψαριού σε αυτήν του καρκίνου του παχέος εντέρου. Eπίσης, η ίδια έρευνα υποστήριξε ότι ένα παχύσαρκο άτομο είναι περισσότερο πιθανό να νοσήσει από το παραπάνω είδος καρκίνου.
Τις τελευταίες δεκαετίες αρκετοί/ές έφηβοι/ες ξεπερνούν το κανονικό τους βάρος. Σε αυτό ίσως συντελεί η έλλειψη φυσικής άσκησης και ο σύγχρονος τρόπος ζωής που μπορεί να οδηγεί σε μη υγιεινές διατροφικές επιλογές.
Τα επιπλέον κιλά είναι δυνατόν να προκαλέσουν τόσο προβλήματα σωματικής υγείας (όπως ορισμένες μορφές καρκίνου, καρδιολογικά προβλήματα, αύξηση της «κακής» χοληστερόλης, χαλάρωση του δέρματος, κ.α.) όσο και ψυχικής (αισθήματα μειονεξίας, τάση απομόνωσης από τον κοινωνικό περίγυρο, έλλειψη πίστης στον εαυτό, κ.α.).
Το Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής, “Prolepsis” παραθέτει ένα ενδεικτικό «Δεκάλογο» Οδηγό Υγιεινής Διατροφής για παιδιά και εφήβους/ες. Συνίσταται, λοιπόν:
- ποικιλία λαχανικών και φρούτων σε καθημερινή βάση,
- κατανάλωση γάλακτος, γιαουρτιού ή τυριού καθημερινά,
- ποικιλία δημητριακών καθημερινά (αν είναι δυνατόν ολικής άλεσης),
- κατανάλωση κόκκινου ή/και λευκού άπαχου κρέατος δύο με τρεις φορές την εβδομάδα και αποφυγή επεξεργασμένου κρέατος,
- κατανάλωση ψαριών και θαλασσινών δύο με τρεις φορές την εβδομάδα και τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα κατανάλωση λιπαρού ψαριού,
- κατανάλωση 4 έως 7 αυγών την εβδομάδα,
- κατανάλωση οσπρίων τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα,
- κατανάλωση ελαιολάδου ως πρώτη επιλογή στο μαγείρεμα και στις σαλάτες,
- περιορισμός στην κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού και
- σωματική δραστηριότητα, αν είναι δυνατόν και καθημερινά.
Επίσης, είναι καλό να ενθαρρυνθούν τα παιδιά να καταναλώνουν 3 γεύματα, ένα μικρογεύμα (σνακ) την ημέρα και αρκετό νερό. Επίσης, χρειάζεται να καταναλώνονται προϊόντα εποχής και, αν υπάρχει δυνατότητα, βιολογικής καλλιέργειας.
Τέλος, αξίζει να επισημανθεί ότι οι φροντιστές των παιδιών-εφήβων χρειάζεται να λειτουργήσουν ως πρότυπο και να ενθαρρύνουν την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών.
Βιβλιογραφία
Gonzales, C. A. & Riboli, E. (2010). Diet and cancer prevention: Contributions from the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC) study. European Journal of Cancer, 46(14), 2555-2562.
